Fantazja króluje i szaleje, a surowa konieczność zostaje wygnana w dworską rzeczywistość. Łagodne ludzkie uczucie zostaje wzmocnione refleksją i wypoczynkiem; echo trosk i hałasu świata dobiega do uszu tych, „którzy odczuwali je świadomie”, ale złagodzone czasem i odległością. — „Słyszą tumult i pozostają spokojni”. Samo to miejsce zdaje się tchnąć duchem filozoficznej poezji, pobudzać myśli, napawać serce współczuciem, gdy senny las szumi poru- szony tchnieniem wiatru. Nigdy dotąd nie było tak pięknego moralizowania, wolnego zarówno od pedanterii, jak i od rozdrażnienia.

Życie to nasze poza wrzawą świata
Księgi nam w drzewach objawia, w strumieniach, Nauki w głazach, dobro w każdej rzeczy.

Jakub jest u Szekspira jedyną postacią czysto kontemplacyjną. Myśli i nic nie robi. Całe jego zajęcie polega na zabawianiu umysłu; Jakub nie zwraca najmniejszej uwagi na swoje ciało i los. Jest księciem filozoficznych próżniaków; jego jedyną pasją jest myślenie; wszystko ma dla niego wartość jedynie jako przedmiot refleksji. (...)

Na odosobnionych i romantycznych polanach Lasu Ardeńskiego wygnańcy znajdują czas, żeby postępować dobre i mądrze, błaznować i się zakochiwać. Postać Rozalindy charakteryzuje fi- glarna wesołość i naturalna czułość: jej język biegnie tym prędzej, im staranniej trzeba ukrywać napór serca. Rozalinda mówi do utraty tchu tylko po to, żeby coraz bardziej pogrążać się miłości. Kokieteria, jaką bawi się z ukochanym, podtrzymując swoją podwójną tożsamość, jest w najwyższym stopniu czarująca. Jakże pełna jest gadatliwego, roześmianego wdzięku każda jej rozmowa z Orlando! (...) Jak pełna prawdziwej czułości i udawanego okrucieństwa jest jej odpowiedź, kiedy Orlando obiecuje ją kochać „na zawsze i jeden dzień”!

Powiedz, jeden dzień bez wieczności!

Cicha i stojąca z boku postać Celii przynosi nieodzowne wytchnienie wobec prowokacyjnej gadatliwości Rozalindy. Nie ma nic lepiej obmyślonego ani opisanego piękniej niż wzajemne uczucie pomiędzy tymi dwiema kuzynkami:

...nasz sen jest wspólny,
Wspólna zabawa, nauka i pokarm.
Ciągle, Junony podobne łabędziom,
Strugą życia płyniemy nierozdzielne.

(...)

Chyba żadna inna sztuka Szekspira nie zawiera tylu fragmentów przywoływanych w księgach cytatów ani tylu zwrotów, które stały się w pewnym sensie przysłowiowe. Gdybyśmy mieli wymienić wszystkie zasługujące na wyróżnienie fragmenty, musielibyśmy zacytować połowę sztuki.

____________

#jakwamsiepodoba

Fragment tekstu "As You like it" William Hazlitt. Materiał z programu spektaklu pod redakcją Marii Klotzer.

William Shakespeare
JAK WAM SIĘ PODOBA
reż. Maćko Prusak

Opracowanie graficzne: Jepe Oyen

red. Anna Ryś

fot. Jeremi Astaszow