KARTOTEKA - PREMIERA TUŻ, TUŻ...

Bohater Kartoteki próbuje coś powiedzieć. [...] Ale jego mowa przybiera zawsze formy kalekie, ułomne, niedokończone. Rozpoczyna czasem swe opowiadanie z uroczystym namaszczeniem, aby nagle je przerwać. Ma kłopoty z uporządkowaniem faktów, jego opowieść wikła się, rozpada, skupia na nieistotnych detalach. Tak na przykład wygląda życiorys zapisany na kartce - bez ładu i składu mieszają się w nim historyczne wydarzenia, błahe epizody, daty ukończenia szkół. Swoje opowiadanie Bohater wciąż podejmuje na nowo i wciąż porzuca - to jeden z charakterystycznych rytmów dramatu. Kilkakrotnie wydaje się, że ma zamiar powiedzieć coś istotnego [...]. Nigdy jednak nie kończy.

Dlaczego tak się dzieje? Czasem po prostu ktoś Bohaterowi przeszkadza, rozprasza go. [...] Czasem [Bohater] broni się przed podjęciem opowiadania, ponieważ rzecz jest dla niego zbyt bolesna. Tak dzieje się w scenie z Wroną, partyzantem, którego zastrzelił z wyroku żołnierskiego sądu. Wrona zjawia się przed Bohaterem i żąda wyjaśnień. [...] Nie dowiadujemy się, jakie były okoliczności tamtego wydarzenia, ale mamy pewność, że jest to doświadczenie, od którego Bohater nie może się uwolnić. Trauma i poczucie winy nie pozwalają mu mówić, powodują, że jego opowiadanie jest poszarpane, niejasne, obsesyjnie krąży wokół niewypowiedzianych przeżyć i zdarzeń.

Grzegorz Niziołek "Szkice o teatrze Tadeusza Różewicza"