Aktualności

Zobacz wszystkie aktualności
01.08.2024

MUZYCZNE WARSZTATY Z TERESĄ MIRGĄ

Ostatnie trzy dni ( (30, 31 lipca, 1 sierpnia) upłynęły nam w atmosferze wspólnoty i radości tworzenia muzyki. Wszystko dzięki wspaniałej Teresie Mirdze, twórczyni zespołu Kałe Bała, która przy akompaniamencie Piotra Hortmanowicza, otworzyła przed nami świat tradycyjnej pieśni i muzyki Romów Bergitka.

Tym samym, rozpoczęliśmy pierwsze konsultacje i spotkania sąsiedzkie w ramach projektu „Nowa Huta Roma”. Dziękujemy również panom Edwardowi Dunce i Emilowi Gilowi za podzielenie się swoimi rodzinnymi historiami oraz Monice Szewczyk za wsparcie i konsultacje.

Projekt „Nowa Huta Roma” realizowany jest w ramach programu „Teatr” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Bergitka Roma (rom. Górscy Romowie, w literaturze cyganologicznej zwani też Romami Karpackimi lub Polskimi Cyganami Wyżynnymi) – językowo-etnograficzna grupa Romów w Polsce, zamieszkująca głównie tereny województw: podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego i dolnośląskiego. Są potomkami Romów, którzy od początku XV wieku w kilku falach migracyjnych przybywali do Polski z południowego wschodu wzdłuż linii Karpat oraz z południa, przede wszystkim z terenów historycznych Węgier. Zajmowali się w większości kowalstwem i muzyką. Do II wojny światowej zamieszkiwali głównie wiejskie tereny pogórza Karpat, jednak po 1945 roku osiedlili się także w większych miastach regionu (Kraków, Tarnów, Rzeszów) oraz w południowej części tzw. Ziem Odzyskanych. W używanym przez nich dialekcie języka romskiego występuje wiele madziaryzmów, co wraz z charakterystycznymi archaicznymi cechami deklinacji, właściwościami odmiany czasownika, składni i fonetyki świadczy o jego przynależności do centralno-północnej gałęzi dialektów tego języka. Romowie Karpaccy są często przez pozostałe grupy Romów w Polsce określani jako posiadający niski status społeczny, co uzasadnia się zarzutem odejścia przez nich od zasad romanipen. Zarzut ten wynika z subiektywnego definiowania tych zasad przez przedstawicieli innych grup, sami Romowie Karpaccy posiadają zaś własną tradycję, która dla nich stanowi istotę pojęcia romanipen, a przez to też podstawę samoidentyfikacji. Na tradycję tę składa się przede wszystkim bogata kultura duchowa, wyrażająca się w lirycznej i epickiej twórczości oralnej, a także uznawaniu pewnych ogólnoromskich wartości i praktykowaniu obyczajów, które mają swoje odpowiedniki także wśród innych grup Romów na świecie. Każda spośród zamieszkujących w Polsce społeczności romskich posiada odmienną historię przybycia na nasze ziemie, jednak wyjątkowość Bergitka Roma wynika z faktu ich stosunkowo wczesnego przejścia na osiadły tryb życia (od XVIII wieku), który stanowił efekt odpowiednich warunków społeczno-ekonomicznych oraz częściowo nacisku władz habsburskich.

FOT. Artur Wołoch

Popularne

Obrazek
28.09.2011

ZA TAK NIEWIELE, MOŻNA ZOBACZYĆ TAK WIELE

Uwaga! Wyjątkowe ceny biletów na wyjątkowy spektakl

Zobacz więcej
Obrazek
22.09.2011

WYPOŻYCZALNIA KOSTIUMÓW NIECZYNNA

Informujemy, iż wypożyczalnia kostiumów z powodu choroby pracownika jest nieczynna do odwołania

Zobacz więcej
Obrazek
07.09.2011

UWAGA ZNIANA EMISJI FILMU O TEATRZE

Niestety nie w niedzielę a dopiero w połowie października zapraszamy przed telewizory, gdzie na antenie TVP info, w paśmie TVP Kraków będzie można zobaczyć film o Teatrze Ludowym zrealizowany przez Martę Węgiel.

Zobacz więcej