Aktualności

Zobacz wszystkie aktualności
01.08.2024

MUZYCZNE WARSZTATY Z TERESĄ MIRGĄ

Ostatnie trzy dni ( (30, 31 lipca, 1 sierpnia) upłynęły nam w atmosferze wspólnoty i radości tworzenia muzyki. Wszystko dzięki wspaniałej Teresie Mirdze, twórczyni zespołu Kałe Bała, która przy akompaniamencie Piotra Hortmanowicza, otworzyła przed nami świat tradycyjnej pieśni i muzyki Romów Bergitka.

Tym samym, rozpoczęliśmy pierwsze konsultacje i spotkania sąsiedzkie w ramach projektu „Nowa Huta Roma”. Dziękujemy również panom Edwardowi Dunce i Emilowi Gilowi za podzielenie się swoimi rodzinnymi historiami oraz Monice Szewczyk za wsparcie i konsultacje.

Projekt „Nowa Huta Roma” realizowany jest w ramach programu „Teatr” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Bergitka Roma (rom. Górscy Romowie, w literaturze cyganologicznej zwani też Romami Karpackimi lub Polskimi Cyganami Wyżynnymi) – językowo-etnograficzna grupa Romów w Polsce, zamieszkująca głównie tereny województw: podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego i dolnośląskiego. Są potomkami Romów, którzy od początku XV wieku w kilku falach migracyjnych przybywali do Polski z południowego wschodu wzdłuż linii Karpat oraz z południa, przede wszystkim z terenów historycznych Węgier. Zajmowali się w większości kowalstwem i muzyką. Do II wojny światowej zamieszkiwali głównie wiejskie tereny pogórza Karpat, jednak po 1945 roku osiedlili się także w większych miastach regionu (Kraków, Tarnów, Rzeszów) oraz w południowej części tzw. Ziem Odzyskanych. W używanym przez nich dialekcie języka romskiego występuje wiele madziaryzmów, co wraz z charakterystycznymi archaicznymi cechami deklinacji, właściwościami odmiany czasownika, składni i fonetyki świadczy o jego przynależności do centralno-północnej gałęzi dialektów tego języka. Romowie Karpaccy są często przez pozostałe grupy Romów w Polsce określani jako posiadający niski status społeczny, co uzasadnia się zarzutem odejścia przez nich od zasad romanipen. Zarzut ten wynika z subiektywnego definiowania tych zasad przez przedstawicieli innych grup, sami Romowie Karpaccy posiadają zaś własną tradycję, która dla nich stanowi istotę pojęcia romanipen, a przez to też podstawę samoidentyfikacji. Na tradycję tę składa się przede wszystkim bogata kultura duchowa, wyrażająca się w lirycznej i epickiej twórczości oralnej, a także uznawaniu pewnych ogólnoromskich wartości i praktykowaniu obyczajów, które mają swoje odpowiedniki także wśród innych grup Romów na świecie. Każda spośród zamieszkujących w Polsce społeczności romskich posiada odmienną historię przybycia na nasze ziemie, jednak wyjątkowość Bergitka Roma wynika z faktu ich stosunkowo wczesnego przejścia na osiadły tryb życia (od XVIII wieku), który stanowił efekt odpowiednich warunków społeczno-ekonomicznych oraz częściowo nacisku władz habsburskich.

FOT. Artur Wołoch

Popularne

Obrazek
08.09.2014

NARODOWE CZYTANIE

Narodowe Czytanie to zainicjowana w 2012 roku przez prezydenta Komorowskiego ogólnopolska akcja publicznej lektury największych polskich dzieł literackich. Podstawowym celem przedsięwzięcia jest popularyzacja czytelnictwa, zwrócenie uwagi na potrzebę dbałości o polszczyznę oraz wzmocnienie poczucia wspólnej tożsamości.

Zobacz więcej
Obrazek
02.09.2014

WAKACJE, WAKACJE I JUŻ PO WAKACJACH

Jeszcze w ostatnich dniach sierpnia zdążyliśmy pojechać na Śląsk i wzbudzić aplauz tamtejszej publiczności. W Katowicach przed Teatrem Korez, który jak co roku zorganizował Letni Ogród Teatralny, najpierw ustawiła się długa kolejna, żeby zobaczyć naszą „Gąskę”, a potem wytrwale przez ponad godzinę widzowie czekali na rozpoczęcie spektaklu, by po zakończeniu nagrodzić go gorącą owacją. Równie serdecznie przyjęto w Chorzowie nasze „Sarenki” pokazywane tam w ramach letniego festiwalu artystycznego – Chorzowski Teatr Ogrodowy. Przyszła jednak już pora, aby rozpocząć nowy sezon teatralny w siedzibie.

Zobacz więcej
Obrazek
29.08.2014

NARODOWE CZYTANIE TRYLOGII W TEATRZE LUDOWYM

Teatr Ludowy włącza się w ogólnopolską akcję „Narodowego czytania Trylogii”. W sobotę 6 września o godz. 12.00, na schodach przed Dużą Sceną Teatru zapraszamy na spotkanie z Henrykiem Sienkiewiczem i jego wybitnym dziełem! Wybrane fragmenty "Trylogii" czytać będą aktorzy, młodzi adepci aktorstwa oraz zaproszeni goście. Przybywajcie! Towarzyszyć nam będą podopieczni Fundacji Ukryte Skrzydła.

Zobacz więcej